Op 1 juni jongstleden mocht de Horeca weer opstarten. De terrassen gingen, met inachtneming van de regels, weer open. In allerlei televisie uitzendingen werd aan bezoekers van een terras gevraagd, hoe ze deze dag beleefden. Je zag jongeren en ouderen zeer emotioneel vertellen wat dit weer op een terras kunnen zitten, voor hen betekende. Tijdens de lock-down hadden ze hier met hart en ziel naar verlangd.
Het deed mij denken aan het boek van Herman Paul: “de slag om het hart”. Dit boek heeft als ondertitel: “over secularisatie van verlangen”. De kerkvader Augustinus zag de mens als een schepsel, dat primair door verlangens wordt gedreven. Waar verlangen we naar? Dat zegt heel veel over wie wij zijn. Ik zag in één televisieprogramma een aantal ouderen, die weer voor het eerst een kerkdienst mochten bezoeken. Ook van hen straalde een intense vreugde af. In zijn boek schrijft Herman Paul dat secularisatie vooral een kwestie is van verlangen. Lang heb ik gedacht, dat het geloof in God in velen sterft vanwege verstandelijke argumenten. Geloven in God staat haaks op de wetenschap zo zegt men. De wetenschap is het kerkhof van het geloof stelde de schrijver Godfried Bomans. Daar zal zeker een kern van waarheid in zitten.
Met Herman Paul meen ik dat er mogelijk sterker sprake is van de secularisatie van het verlangen. We verlangen naar zaken die tot het saeculum behoren, dat wil zeggen naar zaken die behoren tot de wereld, die voorbijgaat. Dit geldt niet alleen voor materiële zaken als een groter huis en een duurdere auto, maar ook voor immateriële zaken als aanzien en gezondheid. Verlangen we ook naar God?
De liturgie kan je beschrijven als een vorming van ons verlangen naar God. Daarom verlangen we ernaar weer naar de kerk te kunnen. Het gevaar dat ons bedreigt is sowieso al dat kerkdiensten beleefd worden als een vooral verstandelijke aangelegenheid. We krijgen onderwijs en geloven is vooral iets van boven de wenkbrauwen. Nu we in de kerkdiensten niet mogen zingen, kon dat nog wel eens meer zo ervaren worden. We zijn meer toeschouwer dan deelnemer. Het is niet niks dat vanwege de zogenaamde aerosolen het zingen verboden is, vooral omdat volgens Luther het zingen van psalmen ons verlangen vormt. Laten we er alles aan doen, hoe beperkt qua uitingsvormen kerkdiensten zijn in deze crisis, aandacht te geven aan de vorming van ons verlangen naar God wetend, dat nog meer dan wij naar Hem, God naar ons verlangt.
