A. Algemene gegevens
| Naam ANBI: | Diaconie van de Protestantse gemeente te Hattem |
| Telefoonnummer (facultatief): | - |
| RSIN/Fiscaal nummer: | 863566613 |
| KvK nummer: | 85265772 |
| Website adres: | www.pknhattem.nl |
| E-mail: | kerkelijkbureau@pknhattem.nl |
| Adres: | Markt 2 |
| Postcode | 8051 EZ |
| Plaats: | Hattem |
| Postadres: | Postbus 7 |
| Postcode: | 8050 AA |
| Plaats: | Hattem |
Diaconaat: een Bijbelse zaak
Diaconaat is de dienst der barmhartigheid en getuigt van onze Bijbelse opdracht. Het woord diaconaat is afgeleid van het Griekse woord diaconia. Oorspronkelijk betekende dit woord “dienen”, de dienst en hulpverlening aan de ander of het voorzien in de levensbehoefte van een ander.
Zowel in het Oude als het Nieuwe Testament is de diaconale dienst een belangrijke zaak. In Mattheüs 25 vertelt Jezus zijn leerlingen dat zij in hun naaste in nood Hem zelf kunnen ontmoeten.
Mattheüs 25: 34 - 45
34Dan zal de Koning tot hen, die aan zijn rechterhand zijn, zeggen: Komt, gij gezegenden mijns Vaders, beërft het Koninkrijk, dat u bereid is van de grondlegging der wereld af. 35Want Ik heb honger geleden en gij hebt Mij te eten gegeven. Ik heb dorst geleden en gij hebt Mij te drinken gegeven, Ik ben een vreemdeling geweest en gij hebt Mij gehuisvest, 36naakt en gij hebt Mij gekleed, ziek en gij hebt Mij bezocht; Ik ben in de gevangenis geweest en gij zijt tot Mij gekomen. 37Dan zullen de rechtvaardigen Hem antwoorden, zeggende: Here, wanneer hebben wij U hongerig gezien en hebben wij U gevoed, of dorstig en hebben wij U te drinken gegeven? 38Wanneer hebben wij U als vreemdeling gezien en hebben U gehuisvest, of naakt, en hebben U gekleed? 39Wanneer hebben wij U ziek of in de gevangenis gezien en zijn tot U gekomen? 40En de Koning zal hun antwoorden en zeggen: Voorwaar, Ik zeg u, in zoverre gij dit aan één van deze mijn minste broeders hebt gedaan, hebt gij het Mij gedaan. 41Dan zal Hij ook tot hen, die aan zijn linkerhand zijn, zeggen: Gaat weg van Mij, gij vervloekten, naar het eeuwige vuur, dat voor de duivel en zijn engelen bereid is. 42Want Ik heb honger geleden en gij hebt Mij niet te eten gegeven, Ik heb dorst geleden en gij hebt Mij niet te drinken gegeven; 43Ik ben een vreemdeling geweest en gij hebt Mij niet gehuisvest, naakt en gij hebt Mij niet gekleed, ziek en in de gevangenis en gij hebt Mij niet bezocht. 44Dan zullen ook zij Hem antwoorden en zeggen: Here, wanneer hebben wij U hongerig gezien, of dorstig, of als vreemdeling, of naakt of ziek, of in de gevangenis, en hebben wij U niet gediend? 45Dan zal Hij hun antwoorden en zeggen: Voorwaar, Ik zeg u, in zoverre gij dit aan één van deze minsten niet gedaan hebt, hebt gij het ook aan Mij niet gedaan.
Daarnaast lezen we in het zesde hoofdstuk van de Handelingen der Apostelen over het ontstaan van het ambt van diakenen en de verkiezing van de eerste zeven diakenen. Om de apostelen te ontlasten verkiest deze eerste christengemeente diakenen om de tafelen te bedienen, wat betekent het uitdelen van de gaven, het zorgen voor de armen. Daarbij gaat de diaconale zorg verder dan uitsluitend financiële ondersteuning. Bewogen diaconaat kan een middel zijn om niet-gelovigen in aanraking te brengen met het verlossingswerk van Jezus Christus.
In het diaconale werk kan ook het missionair zijn van de gemeente tot uitdrukking komen. We mogen zowel gemeenteleden als ook mensen buiten de kerkelijke gemeente laten delen in de genade van onze Heer Jezus Christus. De diaconie heeft daarbij tevens als taak de gehele gemeente van haar diaconale verantwoordelijkheid bewust te maken en haar hiervoor toe te rusten.
Uiteindelijk heeft ieder gemeentelid de opdracht gekregen de naaste lief te hebben en te dienen. Wij zijn diaconaal vanuit het besef dat het Woord niet zonder de daad kan en de daad niet zonder het Woord.
Diaconale uitgangspunten
De diaconale taken zijn samen te vatten in de 7 werken van barmhartigheid:
- De hongerigen spijzen
- De dorstigen laven
- De naakten kleden
- De vreemdelingen herbergen
- De zieken verzorgen
- De gevangenen bezoeken
- De doden begraven
Ons beleid en ons handelen is gebaseerd op deze Bijbelse taken.
Wij maken deel uit van de Protestantse Kerk Nederland (PKN) en ook van daaruit wordt opgeroepen om te zien naar de wereld om ons heen:
“ De gemeente vervult haar diaconale roeping in de kerk en in de wereld door in dienst van barmhartigheid en gerechtigheid te delen wat haar aan gaven geschonken is, te helpen waar geen helper is en te getuigen van gerechtigheid van God waar onrecht geschiedt.” (Kerkorde PKN).
De Protestantse Gemeente is een veelkleurige gemeente en bestaat uit twee wijkgemeenten. De diaconie van de Protestantse Gemeente Hattem houdt bij haar beleid rekening met de veelkleurigheid van de plaatselijke gemeente. Dit komt (o.a.) tot uitdrukking in de wijze waarop wij ondersteuning bieden aan de diaconale- en andere hulporganisaties.
De diaconale taken zijn bedoeld voor de gehele gemeente. De diaconie ziet het als haar opdracht om de gemeente bewust te maken van deze taken en een inspirerende, coördinerende en ondersteunende rol te vervullen bij diaconale acties vanuit de gemeente.
De diaconie en haar omgeving
Van oudsher werden in de afgelopen eeuwen zaken als ziekenzorg, armenzorg en zorg voor weduwen en wezen door de kerk verzorgd. Waar de overheid in de loop der tijd deze taken via sociale voorzieningen heeft overgenomen, leven we nu in een tijd waarin diezelfde overheid zich meer en meer terugtrekt en meer verantwoordelijkheid neerlegt bij de samenleving.
Met het ingaan van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) organiseert de overheid de zorg op een andere wijze dan voorheen. Er komen meer verantwoordelijkheden bij de individuele burger te liggen. In combinatie met een complexere regelgeving leidt dit tot een grote extra belasting bij vrijwilligersorganisaties en mantelzorgers.
In Nederland en zeker in Hattem zal in de komende jaren de vergrijzing verder toenemen. De gemiddelde leeftijd neemt toe, terwijl anderzijds het geboortecijfer afneemt. Veel jongeren vertrekken naar andere gemeenten in verband met studie en werk. Veel ouderen hebben door diverse oorzaken een bescheiden netwerk aan familie, vrienden en kennissen waar zij een beroep op kunnen doen. Naast de vergrijzing is ook vereenzaming een ontwikkeling waarmee rekening dient te worden gehouden.
Door het toenemende aantal echtscheidingen neemt ook het aantal eenoudergezinnen toe. Naast financiële problemen raakt dit ook het welzijn van mensen en zeker van jongeren.
In de wereld om ons heen horen we van oorlogen en natuurrampen en de beelden die we zien maken ons bewust van de nood in de wereld. Deze nood komt de laatste maanden dichterbij door de vele mensen die de oorlogsgebieden in Syrië en omgeving, maar ook uit Afrika, ontvluchten en in Europa en ook in ons land een veilig bestaan zoeken.
De kerk, en daarmee ook de diaconie, is een belangrijk onderdeel van de samenleving. We kunnen en willen ons daar niet los van zien. De diaconale taken zijn niet alleen bedoeld voor de eigen gemeente, maar ook voor de mensen in Hattem, Nederland en de wereld waar wij deel vanuit maken. Tegelijk zien we dat sommige diaconale taken, zoals omzien naar de armen en vreemden, ook worden ingevuld door organisaties buiten onze kerk. Daar waar mogelijk, willen we samenwerken met deze organisaties, om zo slag- en daadkracht te krijgen. Het aantal mensen in de kerk is beperkt (en zal de komende decennia naar verwachting eerder afnemen dan toenemen) en door samenwerking kunnen we zorgen dat meer diaconale taken worden ingevuld. Het blijft gaan om de opdracht vanuit Jezus’ woord van barmhartigheid.
Organisatie College van diakenen
Het College van Diakenen wordt gevormd door de diakenen uit beide wijkgemeenten waarbij het uitgangspunt is dat elke wijk eenzelfde aantal diakenen kent. In het dagelijks bestuur, bestaande uit voorzitter, secretaris, penningmeester en algemeen adjunct, zijn de twee wijkkerkenraden gelijkelijk vertegenwoordigd. Het College van Diakenen vergadert tenminste 7 maal per jaar. De agenda wordt voorbereid door het dagelijks bestuur.
Zij wordt ondersteund door verschillende commissies:
- Commissie van bijstand bij het collecteren
- De Protestantse Vrijwilligers Dienst (ouderenwerk)
- Tinnegroep
- Organisatie van senioren(mid)dagen
Daarnaast kunnen diakenen deel nemen aan andere commissies binnen de Protestantse Gemeente.
Naast de diaconie is er een zendingscommissie die zich inzet voor zendingswerk en 4 keer per jaar een zendingscollecte houdt.
Samenwerking buiten de eigen kerkelijke gemeente
De diaconie participeert in het Diaconaal Platform Hattem. Dit platform wordt gevormd door de diaconieën van alle kerken in Hattem en heeft als doel om bij acute, individuele hulpvragen van niet-kerkelijke burgers van de gemeente Hattem direct hulp te bieden en activiteiten te ondersteunen voor (groepen) mensen die zonder hulp geen menswaardig bestaan kunnen verwerven in onze stad. Vanuit het College van Diakenen van de Protestantse Gemeente. neemt minimaal één diaken zitting in het Diaconaal Platform Hattem. Via een vaste verdeelsleutel tussen (bijna) alle Hattemer kerken draagt het College van Diakenen financieel bij aan de activiteiten van het Diaconaal Platform Hattem.
Communicatie
De diaconie communiceert over haar activiteiten via het kerkblad van de Protestantse Gemeente. Het is de bedoeling om in de toekomst meer gebruik te maken van informatievoorziening via internet. Ook het beleidsplan zelf zal via de internetsite van de gemeente te vinden zijn.
Invulling diaconale taken
Diaconaal werk in onze kerk
Iedereen is welkom in de kerk en we willen zorgen dat mensen zich in de kerk thuis voelen en zich met de kerk verbonden voelen.
De diaconie heeft liturgische taken in de eredienst. De belangrijkste is de zorg voor het delen van brood en wijn tijdens de bediening van het Heilig Avondmaal. De bedieningen van het Heilig Avondmaal worden door de gehele diaconie voorbereid, de wijze van bediening sluit aan bij de beleving van de wijkgemeente, zodat de gemeenteleden zich thuis kunnen voelen bij de bediening van het Heilig Avondmaal. De diakenen dragen tevens zorg voor de bediening van het Heilig Avondmaal in De Bongerd en bij zieke lidmaten thuis.
Degenen die moeilijk naar de kerk kunnen komen, willen we helpen de eredienst mee te vieren door het coördineren van “kerktaxivervoer”, waarbij mensen door gemeenteleden worden gehaald en gebracht van huis naar kerk en weer terug. Voor hen die in het geheel niet meer naar de kerk kunnen komen, bieden we de mogelijkheid om te luisteren via de kerktelefoon of te zien via kerktv. De kerktelefoon en –tv is in aanleg een verantwoordelijkheid van het College van Kerkrentmeesters, maar de diaconie zorgt voor de operationele kant en voor het regelmatige contact met de gemeenteleden die hier gebruik van maken.
Hulp in eigen gemeente
Ons doel is dat niemand onder de armoedegrens hoeft te leven. Hiervoor is in de eerste plaats de (plaatselijke) overheid verantwoordelijk. Daar waar gemeenteleden in (financiële) nood zijn en zij niet voldoende een beroep kunnen doen op de ondersteuning van de overheid, willen wij vanuit de diaconie tijdelijke ondersteuning bieden. We zijn er voor alle burgers in Hattem; gemeenteleden worden rechtstreeks door de diaconie geholpen, voor anderen loopt de hulp via het Diaconaal Platform
Diaconaal bewustzijn
De diaconale taken zijn niet alleen bedoeld voor de diaconie, maar voor de hele gemeente. De diaconie ziet het als haar taak om mensen bewust te maken van de nood in de wereld ver weg en dichtbij. De collectes die worden gehouden (zie ook onder “Financieel Beleid”), hebben naast het bieden van financiële hulp aan verschillende organisaties ook als doel dat in de gemeente aandacht wordt gegeven aan de (financiële) nood en de hulp die wordt geboden.
Daarnaast zien we het als onze taak om activiteiten binnen onze gemeenschap te stimuleren en te ondersteunen. Jongeren uit onze gemeente die zich in binnen- of buitenland (tijdelijk) inzetten voor diaconaal, evangelisatie- en/of zendingswerk willen we daarom (financieel) ondersteunen. Per persoon wordt maximaal € 200 per maand ter beschikking gesteld, gedurende de duur van een vrijwilligersproject, met een maximum van 2 jaar. De ondersteuning kan eventueel nog voor één jaar worden verlengd, waarbij maximaal € 100 per maand ter beschikking wordt gesteld.
Ook andere diaconale activiteiten door gemeenteleden binnen onze gemeente willen zoveel mogelijk ondersteunen.
Projecten
Binnen wijkgemeenten kunnen diaconale projecten voor korte of langere tijd ondersteund worden. Dit kan financieel, maar ook door middel van het organiseren en ondersteunen van activiteiten om de betrokkenheid bij het project te vergroten. De projecten kunnen betrekking hebben op zendingswerk en op diaconaal werk in binnen- of buitenland.
Financieel beleid
Vermogenspositie
Belangrijk uitgangspunt is dat vermogensvorming geen doel is voor de diaconie. Doelstelling is dat, gegeven de bestaande vermogenspositie, uitgaven en inkomsten op jaarbasis zoveel mogelijk in evenwicht zijn. Gegeven de huidige vermogenspositie van de diaconie zal voor de jaren waar dit beleidsplan betrekking op heeft, gestreefd worden om het vermogen te laten dalen. Tegelijkertijd streven we naar geleidelijkheid hierin. Dat wil zeggen dat de afname maximaal 5% per beleidsperiode van vier jaar zal zijn, tenzij unaniem tot een ander percentage zal worden beslist.
Het vermogen wordt in principe belegd via instellingen die gelden duurzaam beheren en beleggen, zoals Stichting Kerkelijk Geldbeheer en Oikocredit.
Verder zijn afspraken gemaakt voor het geval dat het samengaan na verloop van tijd zou worden beëindigd. Deze afspraken gelden niet alleen voor het diaconale vermogen maar ook het vermogen van de gemeente. Deze afspraken zijn vastgelegd in een afzonderlijk document ‘Splitsing na samengaan’.
Collecten
Eenmaal per jaar wordt door het College van Diakenen en het College van Kerkrentmeesters gezamenlijk een collecterooster vastgesteld voor het daaropvolgende jaar. Per kerkdienst zijn er 2 collectes, waarvan één benoemd is als zogenoemde doelcollecte. De doelcollectes zijn in het jaar gelijk verdeeld tussen diaconie en kerkrentmeesters. Als de doelcollecte voor de diaconie is, is de andere collecte van de kerkdienst voor de kerkrentmeesters en andersom. De zendingscommissie heeft elk kwartaal een zendingscollecte, die als doelcollecte van de diaconie wordt geteld.
Voor de bestemmingen stellen we voor om deze in categorieën te veredelen:
- Werelddiaconaat
- Binnenlands diaconaat
- Hulp in eigen gemeente
- Zending/missionair
Daarbij proberen we de collectes te verdelen naar de 7 werken van barmhartigheid (b.v. hulp bij armoede, gevangenenzorg, hulp aan vluchtelingen). Zowel projecten van Kerk in Actie als van Project 10 27 worden ondersteund.
De diaconie van elke wijkgemeente bepaalt het doel van 3 collectes per jaar. Deze collectes worden aangevuld met € 1.000.
Voor acute noodhulp wordt zo mogelijk (in overleg met de Kerkrentmeesters) een extra collecte gehouden. Indien nodig wordt hiervoor van het eerder vastgestelde collecterooster afgeweken. Daarnaast wordt noodhulp gefinancierd uit de vrije middelen.
Beleid met betrekking tot besteding van de middelen
De vrije middelen van de diaconie worden gevormd door de opbrengsten uit het vermogen, vrijwillige bijdragen en collecteopbrengsten. Daarnaast ontvangt de diaconie af en toe opbrengsten uit legaten en nalatenschappen.
Om het vermogen op de lange termijn niet te laten stijgen worden de opbrengsten uit het vermogen en de in het jaar ontvangen vrijwillige bijdragen en collecteopbrengsten in het jaar van ontvangst direct aangewend voor de financiering van activiteiten in dat jaar. Om het vermogen op de langere termijn niet te laten stijgen, wordt jaarlijks gestreefd naar een begrotingstekort, waarmee verkregen middelen uit legaten en nalatenschappen geleidelijk in de tijd worden aangewend voor het verlenen van hulp via activiteiten die binnen de doelstellingen van de diaconie vallen.
Het dagelijks bestuur heeft volmacht om in spoedeisende gevallen hulpbedragen met € 2.000 beschikbaar te stellen. Daarover wordt in de eerstvolgende vergadering van het College van Diakenen gerapporteerd.
Activiteiten
Vanuit de vrije middelen worden verschillende activiteiten gefinancierd:
- de hulp in eigen gemeente
- het werk van de Protestantse Vrijwilligers Dienst (voorheen HVD en contactpersonen), zoals ouderenwerk en de bloemen die vanuit de kerk worden bezorgd bij gemeenteleden die wat extra aandacht kunnen gebruiken
- Noodhulp
- Jaarlijks wordt vastgesteld of er nog vrije middelen te besteden zijn en hiervoor worden door de diakenen doelen aangereikt. Deze doelen liggen in lijn met de aandachtsgebieden van de collectedoelen.
Financiële verantwoording
Eenmaal per jaar wordt door het College van Diakenen een begroting opgesteld. Deze wordt als regel besproken in de novembervergadering voorafgaand aan het begrotingsjaar.
De jaarrekening zal als regel besproken worden in de junivergadering in het jaar volgend op het verslagjaar.
Beloning
Leden van college van diakenen ontvangen geen vergoeding/beloning voor hun werkzaamheden. Alleen werkelijk gemaakte onkosten kunnen worden vergoed.
